Harland & Wolff, een bedrijf waar de meeste mensen waarschijnlijk nog nooit van hebben gehoord. Maar zonder Edward Harland en Gustav Wolff zou de geschiedenis van Belfast (en Noord-Ierland) wel eens heel anders kunnen hebben gelopen. Deze mannen, die achter het scheepsbouwbedrijf zaten dat onder andere de RMS Titanic bouwde, hadden invloed op de economische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Belfast.
Je kan ze niet over het hoofd zien in Belfast: Samson en Goliath. De twee enorme gele kranen in Queen’s Island, in het oosten van Belfast, vormen het centrum van Harland & Wolff. De kranen werden pas in de tweede helft van de twintigste eeuw geplaatst, maar je zou verwachten dat ze er al langer staan, gezien de grootsheid van het bedrijf aan het begin van de twintigste eeuw.
Toen Edward Harland in 1855 de kans kreeg om het scheepsbouwbedrijf van Robert Hickson te kopen aarzelde hij geen moment. Dit deed hij met hulp van Gustav Schwabe, die partner was van John Bibby & Sons, een rederij uit Liverpool. Schwabe’s neefje, Gustav Wolff, werd door Harland aangenomen als zijn assistent en in 1862 werd Harland & Wolff officieel gesticht. De eerste opdrachten voor Harland & Wolff waren schepen voor de Bibby Line. Deze opdrachten zorgden voor bekendheid van het bedrijf over de hele wereld.
In 1870 tekenden zij een contract met White Star Line. In deze periode werd het eerste schip gebouwd dat een trans-Atlantische route had: The Oceanic (1899). Harland & Wolff produceerde uiteindelijk meer dan zeventig schepen voor de White Star Line. De grootste uitdaging, The Titanic, werd gebouwd onder leiding van William Pirrie, die de gepensioneerde Harland opvolgde in 1895. Onder Pirrie werd het bedrijf nog succesvoller. De Titanic was enorm. Nooit eerder was er een schip gebouwd van dit formaat dat bestemd was voor burgervaart. Het schip zonk in 1912, tijdens haar eerste reis. Op het hoogtepunt van het bedrijf werkten er meer dan 35.000 mensen voor Harland & Wolff. Het bedrijf was zeer belangrijk voor de economie van Belfast, maar naast de economische invloed, had het bedrijf ook invloed op de politieke en sociale ontwikkelingen van de stad.
Aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw was het politieke klimaat in Belfast en Ierland instabiel. Belfast, dat tegenwoordig de hoofdstad is van Noord-Ierland, lag in de provincie Ulster. Ierland was onderdeel van het Britse koninkrijk, maar probeerde al jaren een zekere vorm van onafhankelijkheid te verkrijgen. Maar het verkrijgen van onafhankelijkheid zou catastrofaal zijn voor Harland & Wolff.
Ulster en het zuiden van Ierland waren twee verschillende gebieden. De landbouw was voor het zuiden van Ierland de belangrijkste inkomstenbron, maar in Ulster draaide de economie vooral op de industrie. Onafhankelijkheid zou voor het zuiden van Ierland geen probleem zijn, aangezien zij niet afhankelijk waren van de rest van Engeland. Ulster daarentegen was wél afhankelijk van het vaste land. Zowel Schotland als Engeland zorgden voor de aanvoer van steenkolen en ijzer, dat belangrijk was voor de industrie. Home Rule, het zelf regeren van Ierland, was een kwestie dat zich vooral aan het eind van de negentiende eeuw en aan het begin van de twintigste eeuw afspeelde. Harland was absoluut tegenstander van Home Rule. Hij dreigde zelfs zijn bedrijf te gaan verplaatsen naar het vaste land wanneer Home Rule realiteit zou worden. Dit zou een tegenslag zijn geweest voor de economie van Belfast en Ulster: duizenden mannen zouden werkloos zijn geworden. Het Britse parlement stemde in 1912 voor Home Rule, maar de Eerste Wereldoorlog zorgde er uiteindelijk voor dat Home Rule van de agenda verdween. Pas in 1921, na de Ierse Onafhankelijkheidsoorlog, werd Home Rule weer onderwerp van gesprek. Uiteindelijk werd Ulster geen onderdeel van Ierland, maar bleef het onderdeel van het Britse rijk.
Tegenwoordig is het gebied waar Harland & Wolff haar schepen bouwde een grote toeristische attractie in Belfast. Het Titanic Quarter, zoals het gebied nu heet, ligt in het oosten van de stad. Te voet is het gemakkelijk bereikbaar vanuit het centrum. Titanic Belfast, het museum over de geschiedenis van de scheepsbouw én natuurlijk over de Titanic, mag je absoluut niet overslaan in Belfast!