Praag: Speculum Alchemiae

BF01A5C1-0086-480E-B549-1ECD864DD187

Voor een historische en magische sfeer hoef je in Praag niet lang te zoeken. De smalle, kromme en oneven straatjes leiden je langs allerlei historische plekken en gebouwen. Wie Praag bezoekt zal er waarschijnlijk snel achterkomen dat de inwoners van de stad vrij bijgelovig zijn en geïnteresseerd zijn in astrologie en mythes. Zo wordt de Astronomische Klok perfect onderhouden, want als er iets met de klok gebeurt, dan zal er ook iets met de stad gebeuren. Een ander voorbeeld is de Karelsbrug, waar de eerste steen gelegd werd op 9 juli 1357 om 5 uur 31 (135797531 – een palindroom). Een andere ‘magische’ interesse vormde zich vooral in de 16e eeuw: alchemie.

Alchemie is een voorloper van chemie en had zijn hoogtepunt in de 16e en 17e eeuw. In de Renaissance werd wetenschap steeds belangrijker. De wetenschap werd niet altijd geaccepteerd, aangezien religie (vooral Katholicisme) een zeer belangrijke rol speelde in de maatschappij. Rudolf II, keizer van het Habsburgse Rijk, had hier lak aan. Rudolf II verbleef in Praag en had een aanzienlijke interesse in de nieuwe wetenschappen. Hij haalde verschillende wetenschappers naar Praag en betaalde deze mannen veel geld om onderzoek te doen. Rudolf II had specifiek veel interesse in alchemie en had één doel: het creëren van de Steen der Wijzen (ha, Harry Potter!). De Steen der Wijzen zou drie dingen kunnen die alchemisten probeerden te creëren: het verjongen van mensen (levenselixer), het veranderen van metaal tot goud én ook alle ziektes kunnen genezen (panaceas), oftewel: onsterfelijkheid.

8DCC7F82-A2CF-4DD4-ACB4-7BF204A174F1
91DCAD8D-9193-4637-B78B-008E8D418646

Rudolf II haalde onder andere Tycho Brahe en Rabbi Loew naar Praag. De laatste is vooral bekend door de Tsjechische versie van Frankenstein. Rabbi Loew creëerde volgens een Tsjechische legende kunstmatig leven vanuit klei: Golem. Volgens de legende startte de werking van Golum doordat ‘emet’ (waarheid) op zijn voorhoofd werd geschreven. Toen Golum niet meer te houden was werd de e weggehaald en stond er ‘met’ (dood) op zijn voorhoofd. Het verhaal heeft geen bewijzen en Golum is ook nooit gevonden. Het gaat waarschijnlijk om een legende.

Toen in 2002 een overstroming ervoor zorgde dat een klein pleintje instortte, werd bij toeval een oud laboratorium voor alchemie ontdekt. Dit lab, te vinden vlakbij het Joodse Kwartier, is compleet gerestaureerd. Het lab bestaat uit meerdere lagen. Op de bovenste etage (begane grond) is een werkkamer. In elke hoek van de kamer staat één van de vier elementen afgebeeld en in het midden hangt een kroonluchter waarin de zon is afgebeeld. De elementen en de zon zouden een bepaalde energie opwekken die naar beneden gestraald werd en nodig was in het lab waar de elixers gebrouwd moesten worden. De afbeeldingen en de kroonluchter zijn gerestaureerd maar origineel.

E76FF1E6-D97E-4304-BC23-A840D0E58028
7CAEC101-D461-4C72-BDEE-EA2910099D15

Achter een boekenkast, die nagemaakt is omdat de originele onherstelbaar beschadigd was geraakt, zit trap naar beneden die leidt naar twee werkplaatsen en een aantal opslagruimtes. Er was een werkplaats voor het brouwen van elixers en een werkplaats waar werd geprobeerd om metaal te veranderen in goud. Ook waren er een aantal opslagruimtes en een plek waar kruiden werden gedroogd. Vanuit deze ruimte liepen ook twee tunnels: eentje die uitkwam bij het kasteel van Praag en eentje die leidde tot het oude plein. De tunnel naar het kasteel is ingestort, maar de tunnel naar het plein is intact en zal zelfs geopend worden. De verdieping onder deze is dicht. Deze staat namelijk onder water, zo ook de tunnel die van daar tot (toen) buiten de stadsmuren liep.

Alchemie verdween uit Praag na de dood van Rudolf II. Hij werd opgevolgd door zijn broer, die helemaal geen interesse had in alchemie en liever loyaal was aan de Paus. De opening naar de trap in de werkkamer was volledig dichtgemetseld en daardoor is het lab zo lang onontdekt gebleven. In de gang zijn nog oude manuscripten gevonden die de recepten van de elixers beschreven. Ook werd er een elixer gevonden dat nog intact was. Deze wordt ook gepresenteerd in het museum. Als je weg wil van de toeristen en een kijkje wil nemen in een andere soort historie dan is het het zeker waard om hier een klein uurtje te spenderen. Ben je op zoek naar liefde, geluk of een verlenging van je leven? In de apotheek van het museum worden de elixers verkocht en gemaakt volgens de originele recepten!

637033BB-6C91-49F9-89AD-7A2B9B13CFB7

Aanbevolen artikelen

2 reacties

  1. Weer een mooi en interessant verhaal Iris.
    Jammer dat ik dit niet gezien heb toen ik een paar jaar geleden in Praag was.

    Groet, Peter.

    1. Dank je wel Peter. Goede reden om nog eens terug te gaan dus 😉

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *