Schotland’s meest beroemde vallei ligt in het westen van de Highlands. De diepe vallei en de steile bergtoppen van Glen Coe zijn adembenemend mooi. De naam van de vallei is afgeleid van het woord gleann, dat Gaelic is voor vallei. Door de vallei stroomt de rivier Coe, waar het tweede deel van de naam vandaan komt. Doordat het weer vaak slecht is in de vallei, voelt de sfeer behoorlijk grimmig aan, maar de geschiedenis van dit stukje Schotland is misschien nog wel grimmiger.
Glen Coe is ontzettend populair. De parkeerplaatsen langs de snelweg staan altijd vol, vooral ter hoogte van de Three Sisters, de bijnaam van drie bergtoppen in de vallei. Het is een uitstekend gebied om te wandelen. Vanaf de parkeerplaatsen kun je de wandelpaden volgen en de vallei in lopen. Niet ver van Glen Coe ligt Glen Etive, de single-track weg die hier ligt kun je bewandelen, maar deze kun je ook met de auto volgen. De kans dat je hier herten in het wild tegenkomt is groot!
Zoals je wellicht al opgevallen was gebruik ik twee namen voor dit gebied, namelijk Glencoe en Glen Coe. Verwarrend, maar eigenlijk simpel uit te leggen. Glen Coe is de vallei, maar in de vallei ligt een klein dorpje dat vernoemd is naar de vallei: Glencoe. Glencoe ligt een paar kilometer ten zuiden van de vallei. Het dorpje is met haar 374 inwoners klein, maar zeer levendig door de doorstroom van toeristen die onderweg zijn van en naar Glen Coe. Grote kans dat deze toeristen niets weten over het bloedbad dat zich daar ruim driehonderd jaar geleden afspeelde.
In 1688 werd koning James II verslagen door koning Willem III van Oranje. Deze Glorious Revolution zorgde ervoor dat James II werd afgezet en onze Prins van Oranje werd koning van Engeland. Er was een groot verschil tussen beide koningen: James II was katholiek, maar Willem III was een protestantse koning. De katholieke James II vluchtte naar Frankrijk, de protestantse Willem III kreeg het voor het zeggen in Engeland. Het voornamelijk katholieke Schotland bleef trouw aan James II. Ook Clan MacDonald bleef trouw aan James II. De MacDonalds leefden al sinds de veertiende eeuw in de vallei van Glen Coe. De leider van clan MacDonald was Alastair MacIain. In augustus 1691 riep Willem III de Schotse clans op om trouw te zweren aan hem. Clans die hier gehoor aangaven zouden een koninklijk pardon krijgen, maar de clans die weigerden zouden zwaar gestraft worden. De eed moest vóór 1 januari 1692 afgelegd worden.
De Schotse clans hoopten dat het James II zou lukken om een invasie te starten, maar dit gebeurde niet. Gezamenlijk vroegen zij James II om toestemming om trouw te zweren aan Willem III. Die toestemming kwam pas op 12 december 1691. Dit bericht was in principe ruim op tijd om de eed af te kunnen leggen, ware het niet dat dit bericht Clan MacDonald pas op 28 december 1691 bereikte.
Met enige vertraging bereikte MacIain Fort William op 30 december, op tijd om de eed af te kunnen leggen. Maar de kolonel in Fort William was niet gemachtigd om de eed in ontvangst te nemen. MacIain werd doorgestuurd naar Inveraray, waar hij op tijd aankwam. Maar de persoon die zijn eed in ontvangst mocht nemen was afwezig. Pas op 6 januari 1692 legde MacIain de eed af voor Clan MacDonald. De eed werd afgewezen, omdat het te laat was. Dit werd alleen niet medegedeeld aan MacIain en Clan MacDonald. MacIain keerde terug naar Glencoe. MacIain was dus ook niet argwanend toen 180 soldaten, waarvan de meesten tot Clan Campbell behoorden, werden ingekwartierd in Glencoe. Leider van dit regiment was Robert Campbell. Inkwartieren, het tijdelijks huisvesten van soldaten in iemand anders zijn woning, was normaal in deze tijd. MacIain huisvestte deze soldaten twee weken probleemloos.Na twee weken kreeg de officier het bevel om de MacDonalds te straffen voor hun ontrouw. Het bloedbad vond plaats op 13 februari 1692. Huizen van de clan werden in brand gestoken, waarbij veertien clanleden omkwamen. Nog eens 38 clanleden werden in koelen bloede vermoord. Waarschijnlijk zijn er ongeveer 40 clanleden omgekomen in de bergen nadat zij het bloedbad waren ontvlucht.
Tegenwoordig, meer dan driehonderd jaar later, leeft de geschiedenis van dit bloedbad nog steeds voort. De naam Campbell is niet populair, sterker nog: op sommige locaties zijn Campbells niet eens welkom. In het dorpje staat een monument ter nagedachtenis aan het bloedbad. Op Eilean Munde, een eilandje in Loch Leven, ligt Alastair MacIain begraven en worden de doden ook herdacht. Het schijnt dat de Glen Coe Massacre de inspiratiebron was voor George R.R. Martin, auteur van Game of Thrones. Zie jij de gelijkenis met de bekende ‘red wedding’?
They came from Fort William with murder mind,
The Campbell had orders, King William had signed,
Pit all tae the sword, these words underlined,
And leave none alive called MacDonald.
Jim McLean
